5 bin 200 gizemli çukurun sırrı çözülmüş olabilir! Yeni araştırmada çarpıcı detaylar: İnka’nın excel tablosu
Peru’daki 5 bin 200 çukurdan oluşan gizemli yapı, 1933’te National Geographic’in yayınladığı havadan görüntülerle ilk kez dünyanın dikkatini çekmişti.
Ancak bölgeye dair yazılı bir kayıt olmaması, amacına yönelik sayısız teori üretilmesine neden oldu. Bu teoriler arasında savunma, depolama, tarım, su toplama ve hatta uzaylı bağlantısı bile vardı.
Dron ve Analizler İşin İçyüzünü Ortaya Çıkardı
10 Kasım’da Antiquity dergisinde yayınlanan bir çalışma, gizemi çözmek için drone teknolojisi ve mikro-botaniğin gücünü birleştirdi. Araştırmacılar, drone çekimleriyle deliklerin düzenini incelerken, içlerinde bulunan antik polen tanelerini analiz etti.
(Fotoğraflar: J.L. Bongers; photograph d by C. Stanish)
Çukurlar, 1 ila 2 metre genişliğinde ve 0,5 ila 1 metre derinliğinde. Dron görüntüleri, deliklerin boşluklarla ayrılan yaklaşık 60 farklı bölüm halinde düzenlendiğini gösterdi. Örneğin, yedi ve sekiz deliğin dönüşümlü olarak sıralandığı 12 sıradan oluşan bir bölüm tespit edildi; bu da yapının rastgele olmadığını kanıtladı.
Çalışmanın başyazarı, Sydney Üniversitesi’nden dijital arkeolog Dr. Jacob Bongers, “Neden antik halklar güney Peru’nun bu yamaçlarında 5 binden fazla çukur açsın? Nedenini tam bilmiyoruz ancak alanın kullanımına dair yeni teorileri destekleyen önemli ipuçları sağlayan veriler ürettik” dedi.
Pazar Yeri ve İnka’nın ‘Excel Tablosu’
Analizler, deliklerin içinde darı gibi ürünlerin yanı sıra, geleneksel olarak sepet yapımında kullanılan kamış ve söğüt gibi yabani bitkilerin varlığını gösteriyor. Bu bulgu, ürünlerin veya diğer malların bu sepetlerin içine konularak deliklerde saklandığı ve takas edildiği fikrini güçlendirdi.
Ekip, bölgenin ilk olarak, İnka öncesi Chincha Krallığı’na mensup yerli halkların, para yerine mal takası yaptığı hareketli bir pazar yeri olduğuna inanıyor.
Bongers, “Örneğin, mısırla dolu belirli sayıdaki delik, pamuk veya koka dolu başka bir delik grubuyla eşdeğer olabilir” diye açıkladı.
Daha sonra, İnka İmparatorluğu döneminde ise bu devasa yapının işlevi değişmiş olabilir.
Ekip, Monte Sierpe’nin bir takas pazarı olarak başladıktan sonra, İnka İmparatorluğu döneminde büyük ölçekli bir muhasebe aracı olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Bongers, “Bir anlamda, Monte Sierpe İnka İmparatorluğu için bir ‘Excel tablosu’ olabilirdi,” ifadesini kullandı.
Monte Sierpe’nin bölmeli yapısı, İnka sayım sistemi olan düğümlü iplerden oluşan khipu (quipu) sistemiyle benzerlik taşıyor.
Araştırma, Monte Sierpe gibi yerlerin, yazılı kayıt sistemleri olmayan ancak karmaşık bürokrasiler kurabilmiş antik And uygarlıklarının ekonomik mekanizmalarını anlayabilmek için önemli bir pencere açıyor.
