Çin’in konut piyasasında düşüş derinleşiyor
Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, ekim ayında ülke genelindeki 70 büyük ve orta ölçekli kentin çoğunda yeni ve ikinci el konut fiyatları düşüş gösterdi. Yeni konut fiyatları birinci kademe şehirlerde (Pekin, Şanghay, Guangzhou, Shenzhen) yıllık bazda yüzde 0,8, ikinci kademe şehirlerde yüzde 2, üçüncü kademe şehirlerde ise yüzde 3,4 geriledi.
Ülkenin en kalabalık şehri Şanghay ise bu tabloya istisna oluşturarak yıllık bazda yüzde 5,7 artış kaydetti.
İkinci el konut fiyatlarında düşüş daha belirgin olurken birinci kademe şehirlerde yüzde 4,4, ikinci kademede yüzde 5,2, üçüncü kademede yüzde 5,7 düşüş görüldü.
TEŞVİKLERE RAĞMEN TREN TERSİNE DÖNMEDİ
Merkezi hükümet, sektörü canlandırmak için kredi faizlerini ve peşinat oranlarını düşürmüş; yerel yönetimler ise vergi indirimlerinden satış sübvansiyonlarına kadar çeşitli adımlar atmıştı. Ancak bu teşviklere rağmen konut fiyatlarındaki genel yön aşağı olmaya devam ediyor.
KONUT SEKTÖRÜNDEKİ ZAYIFLIK TÜM EKONOMİYİ ETKİLİYOR
Konut sektörü Çin ekonomisi için yalnızca bir yatırım alanı değil; çimento, çelik gibi pek çok yan sektörü doğrudan etkileyen kritik bir yapı taşı. Sektördeki zayıflama aynı zamanda tüketici güvenini, bankacılık sistemini ve ekonomik büyümeyi baskılayan bir unsur haline geldi.
Küresel ölçekte de konut piyasası, istihdam ve finansal istikrar açısından belirleyici olduğundan Çin’deki gelişmeler uluslararası ekonomide yakından takip ediliyor.
KRİZİN KÖKLERİ 2008 SONRASI GENİŞLEMEDE
Asya Piyasaları Analisti Sadi Kaymaz’a göre, bugünkü sorunların temelinde 2008 küresel krizinden sonra uygulanan büyük çaplı mali ve parasal genişleme bulunuyor. Bu dönemde emlak yatırımları hızla artarken şirketler agresif borçlanmaya yöneldi.
Şİ CİNPİNG DÖNEMİNDEKİ SERT ÖNLEMLER DÜŞÜŞÜ TETİKLEDİ
2016’da Devlet Başkanı Şi Cinping’in konut piyasasındaki spekülasyonu sınırlamaya yönelik sıkı tedbirler almasıyla piyasa soğumaya başladı. Takip eden yıllarda kredi musluklarının daraltılması, ikinci ve üçüncü konut alımlarına getirilen kısıtlamalar ve nüfus kütüğü temelli satın alma şartları sektörü baskıladı.
Evergrande krizinin patlak vermesi ise kırılmayı küresel gündemin merkezine taşıdı.
POLİTİKA ÖNCELİĞİ ARTIK KATMA DEĞERLİ SEKTÖRLERDE
Hükümet, ekonomide kaynakların emlaktan elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji ve yarı iletkenlere yönlendirilmesini hedefliyor.
Bu nedenle konut sektörüne geniş kapsamlı finansal destek verilmesine sıcak bakılmıyor. Kaymaz, bu yaklaşımın son yıllarda konut sektörünün GSYH içindeki payını yüzde 30’dan yüzde 15 civarına düşürdüğünü söylüyor.
DÜŞÜŞ EĞİLİMİ BİRKAÇ YIL DAHA SÜREBİLİR
Analistlere göre, konut fiyatlarındaki düşüşün en az birkaç yıl daha devam etmesi bekleniyor.
Piyasanın geleceği ise büyük ölçüde Çin Komünist Partisi’nin atacağı yeni adımlara bağlı olacak.
Ekonomistler, iç talebi güçlendirmek için konut piyasasının istikrara kavuşmasının hayati önem taşıdığını vurguluyor.
