Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek,Türkiye’den gelecek suyun kullanımını düzenleyecek olan Su Yönetimi Yasası’nın hazırlanmakta olduğunu belirterek “Suyu elbette biz yöneteceğiz” dedi.
Bakan Dinçyürek, BRT’de yayınlanan Pembe Paşaoğluları ile 10 dakika programına katılarak Türkiye’den Su Temin Projesi konusunda gelinen son aşama hakkında bilgi verdi.
Dinçyürek, asrın projesi olarak adlandırılan su temin projesinin doğa şartlarına bağlı olarak yürütülebildiğini belirterek; projeyi 3 kısımda ele aldıklarını vurguladı. Su Temin Projesi’ni Türkiye’deki kara bölümü, KKTC’deki kara bölümü ve arada kalan deniz geçişini kapsayan bölüm olarak 3’e ayırdıklarını anlatan Dinçyürek; Türkiye’de yapılan baraj çalışmaları ve denize kadar olan bağlantılar ile kara yapılarıyla ilgili çalışmaların tamamlandığını kaydetti. Dinçyürek, “KKTC bacağında bizim yapmamız gereken DSİ ile birlikte yapılan çalışmalar var. Bunlardan bina kısımları, arıtma ve pompa istasyonları, ana depolar, kara yapılarının %90’ı nerdeyse tamamlandı. Hatta bir çoğu tamamen tamamlandı. Tüm bu çalışmalar projenin geldiği noktayı belirtmek açısından önemli bir göstergedir” dedi.
Dinçyürek şöyle devam etti. “KKTC tarafındaki ana binaların bir kısmının geçici teslimini alacağız. Bunun dışında KKTC bacağında ana irsaliye hatları var. Güzelyurt ve Lefkoşa bacağı 63 kilometredir. 63 km’nin 60 km’si tamamlanmıştır. Birkaç km’lik alan eksiktir, çok kısa sürede onlarda tamamlanıyor. Girne’nin 160 km’dir. Onun da 10 km civarında bir kısmı tamamlandı ve çalışmalar devam ediyor. Mağusa tarafındaki çalışmalar ise yeni başladı. Henüz 1 kilometrelikbir yer tamamlandı. Önemli olan projenin o bacağının da başlamış olmasıdır. En kısa zamanda Mağusa hattının da hızlanıp, tamamlanma noktasına geleceğine inanıyoruz. Dipkarpaz kısmının da kullanılacak boruları tamamen üretilmiştir. Zaten yol kenarlarında büyük boruları görüyorsunuz. Bir kısım halk biliyor bazıları bize soruyor bu boruların ne olduğunu, işte o borular Türkiye’den gelen suyun bölgelere dağılımını sağlayacak hatlar için kullanılıyor. Deniz geçişi 80 km’dir. Bu 80 km’nin 16.6 km’si tamamlanmıştır.”
“HAVA ŞARTLARINA BAĞLI OLARAK 60-65 İŞ GÜNÜ KALDI”
Projenin ne zaman biteceğine yönelik ise Bakan Dinçyürek, “Projenin tamamlanması hava koşullarıyla birebir bağlantılıdır. Bu yüzden bitiş için net bir tarih verilemiyor. Çalışmalar sadece kara üzerinden yapılsa bitiş için bir tarih verilebilir ama denizde çok zor koşullarda ciddi çalışmalar yapılıyor” dedi.
“Çalışmaların hızlanması için küçük gemilerle destek yapılan çalışmaların yerine hava şartları kötüleştiği için büyük gemilerle çalışma hızlandırılmaya çalışılıyor” diyen Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek, “Toplam mesafe 80 km’dir. Bunun 16.6’sı döşenmiştir. Günde 1-3 arasında doğru hava şartlarına bağlı olmak üzere sisteme bağlanabiliyor. Her bir boru yaklaşık olarak 500 metredir. Dolayısıyla hava şartları el verdiği ölçüde 500 metre ile 1500 metre arasında bir mesafe yol kat edilerek; su altında borular birleştirilip, özel kelepçeler takılıyor.Burdan da anlaşılabileceği gibi denizde yapılan boru dösemeleri karadakiler gibi olmadığından, çok daha titiz bir çalışma gerektiriyor. Bu çalışma içerisinde iş kazaları vs. olmaması için de özel çaba sarfediliyor. Bunlar tabiî ki çalışmaları etkileyebiliyor” açıklamasında bulundu.
Önceden “Su gelecek mi? Gelmeyecek mi?” konusunun tartışıldığını, ama artık suyun geleceğini herkes bildiği için hangi taraihte biteceğinin tartışıldığına dikkat çeken Dinçyürek, “Ortalama bir tarih hesaplanacak olursa, hava koşulları izin verdiği sürece, 60 km’nin üzerinde döşenmesi gereken bir mesafe var. Hava şartları uygun olduğu tarihlerde ortalama olarak 1 km yapılabildiğini varsayarsak kabaca 60-65 iş günü eder. Bizim 60-65 iş gününe ihtiyacımız var Tabiî ki bu doğa ve kış şartlarına bağlıdır. Yaz aylarında olmadığımız için olumsuz hava şartları bir miktar hızımızı kesebiliyor” dedi.
“SUYU BİZ YÖNTECEĞİZ… SU YÖNETİMİ YASASI HAZIRLIYORUZ”
Suyun yönetimine ilişkin ise Bakan Dinçyürek şu açıklamalarda bulundu. “Tabiî ki suyu biz yöneteceğiz. Suyun yönetimi ile ilgili bir yasa çalışması yapıyoruz. Su Yönetimi Yasası olarak suyun yönetimi ile ilgili bir üst kurul oluşturulacak. Nasıl enerjide bir çok ülkede ve Türkiye’de olduğu gibi, enerjinin yönetimini bir üst kurul denetliyorsa;bizde de aynı şekilde bir denetleme olacaktır. Ayrıca suyu sadece Türkiye’den gelecek olan su olarak değerlendirmiyoruz. Suyun birkaç tane alt başlığı var. Türkiye’den gelen su bu alt başlıklardan sadece bir tanesi, bunun yanı sıra yeraltı su kaynakları, yeryüzündeki su kaynakları yani göletlerde barajlarda tutulacak sular, yağmur drenaj suları, yağmur yağdığında direk deniz akıp giden kontrol edemediğimiz ve kullanamadığımız su rezervleri ve potansiyeli var. Bir diğeri örneğin kanalizasyonla ilgili sular var. Bu suyun 1 Ocak’tan itibaren (ki bunu 1 Ocak 2015’te kullanmamız mümkün değil) Türkiye’den gelen suyu biz adanın genelinde kullanacak olsak 37,5 milyon metreküp sudan bahsediyoruz. Biz bunu içme kullanım ve sulama olarak ayırıyoruz. Dünyada artık su çok değerli bir meta. Buna sahip olmak büyük bir avantaj ama iyi kullanmak daha büyük bir avantajdır. Biz suyu sadece evlerimizde kullanma suyu olarak değil, onu kullandıktan sonrada tarımsal amaçlı olarak tekrar kullanmayı da düşünüyoruz.”
Suyun yönetimine ilişkin kurulacak olan komiteye ilişkin Dinçyürek, “Sudan sorumlu bakanlık biz olduğumuz için suyun yönetimi için oluşturulacak komitenin başında Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın müsteşarı ve Bakanlıkla ilgili paydaşlar, Çevre Dairesi, Su İşleri Dairesi, Jeoloji ve Maden Dairesi, İçişleri Bakanlığı’nda yerel yönetimlerden sorumlu müdürlük, belediyelerin kendisini temsilen belediyeler birliğinden görevlendirecek biri vs. olacak. Bu kapsamda ilgili paydaşları bu Su Yönetimi Yasası’yla ilgili oluşturulacak üst kurulda görevlendirip, ülkedeki su kaynakların tamamının yönetimini planlamaktayız.” dedi.
“Bakanlığıma bağlı ekipler ve çalışan ekiplerle ilgili yapılması gerekenler için çalışmaların başlatılmasını sağladık. Bu yasa taslağını hızlandırarak birkaç hafta içinde tamamlanmasını planlıyoruz. Yasa taslağı ile ilgili milletvekilleri ile görüşüldükten sonra taslağıBakanlar Kurulu’na götüreceğiz. Hedefimiz hızlı ve kararlı hareket etmektir. Çünkü su çok önemlidir ve bu proje ötelenebilecek bir proje değildir.” diyen Dinçyürek; “Bir taraftan çok zor hava koşullarında deniz içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Orada yapılan özverili çalışmaları düşünün, bu yüzden burada zaman kaybedecek bir lüksümüz olamaz. Bizim hızlı ve kararlı bir şekilde çalışmamız gerekiyor.” açıklamasında bulundu.
“BELEDİYELER İLE GÖRÜŞECEĞİZ”
Dinçyürek, kendisinden önce Belediyeler Birliği ile çeşitli kademelerde toplantılar yapıldığını ve bu toplantı tutanaklarını okuduğunu belirterek, “Bazı toplantılar seçimlerden once gerçekleştirilmişti.Ancak orada görüş belirten başkanların bir kısmı değişti. Doğal olarak gündemimizde yeniden düzenlenecek toplatılarvar. Hazırlıklarımız bu konuda da devam ediyor” dedi.
Suyun işletmesine ilişkin olarak “Suyun geldikten sonraki adımları vardır. Bir yönetimi vardır. Siz karar veririsiniz, siz denetlersiniz. Birde bunun hizmeti sunanı vardır. Yönetim başka işletme başkadır. Nasıl işletileceği konusunda hükümet içerisinde net bir duruşun belirlenmesi lazım. Bununla ilgili tartışmalar devam ediyor. Netleşmemiş konular hakkında spekülatif konuşmaya gerek yoktur. Tabi ki bizler bu noktada sorumluluk sahibiyiz ve sorumluluğumuzun bilincindeyiz. En etkin şekilde yapılması gerekenleri yapacağız.” diyen Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek; “Bu iş gerekli alt yapıları yapabilecek, hizmeti götürecek, bunu yapmak için ekonomik güce sahip, gerekli bilgi birikimi ve deneyimine sahip insanları seferber etmemiz lazım. Bunu ya devlet yapacak ya da “ben yaparım” diyen de hem ekonomik tabloyu ortaya koyacak hem bilgi birikimini hem deneyimini hem de geçmişte yaptıklarını kanıtlayacak ve ekonomik gücünü de gösterecektir. Su çok önemli herkesi direk olarak ilgilendiren bir noktadır. Suya hep birlikte sahip çıkacağız, yönetimini de işletmesine de…” dedi.
Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek son olarak asrın projesiyle ilgili Türkiye’deki mevkidaşlarıyla görüşmeler ayarlandığını ve en kısa zamanda gidip görüşeceğini de bildirdi.
