Dünya
Koyunlar ilk kez İç Anadolu’da beslenmiş: Genetik araştırma evcilleşmenin Aşıklı Höyük’te başladığını ortaya koydu
Antik DNA analizleri, koyun ve insanların 11 bin yıllık iç içe geçmiş genetik tarihini gün yüzüne çıkarıyor. Trinity College ile LMU Münih ve Bavyera Eyaleti Doğa Tarihi Koleksiyonları’ndan bilim insanları, en eski koyun çoban köyü olan Türkiye’nin orta kesimindeki Aşıklı Höyük’te, 11 bin yıl önceki beslenme ve evcilleşme tarihini ortaya koydu.
Ekip, 8 bin yıl kadar önce çiftçilerin sürülerini kasıtlı olarak seçtiklerine dair kanıtlar buldu; örneğin kürk rengini kodlayan genler için.
Örneklemdeki en eski koyun çoban köyü olan Türkiye’nin orta kesimindeki Aşıklı Höyük, daha geniş bölgedeki daha sonraki popülasyonların atası gibi görünen genomlara sahip ve 11 bin yıl önce kuzey Bereketli Hilal’in batı kesiminde yabani muflon yakalamalarında bir köken olduğunu doğruluyor.
Özellikle, ekibin yakınında seçilim kanıtı bulduğu ana gen, “KIT” olarak bilinen ve bir dizi çiftlik hayvanında beyaz kürk rengiyle ilişkili olan bir gen olarak biliniyor.
Ayrıca o zamana kadar, Avrupa’dan ve daha doğuda İran ve Orta Asya’dan gelen en eski evcil koyun genomları birbirinden ayrılmıştı. Ancak bu ayrışma, insanların koyunları doğudaki popülasyonlardan batıya taşımasıyla uzun sürmedi.
İkinci olarak, Avrasya steplerinde pastoralist halkların yükselişi ve yaklaşık 5 bin yıl önce batıya doğru yayılmaları, ataları olan Avrupalı insan popülasyonlarını ve kültürlerini derinden dönüştürdü.
Bu süreç insan popülasyonlarının yapısını değiştirdi. Örneğin İngiliz halklarının soyunu yaklaşık yüzde 90 oranında değiştirdi ve bugün kıtada konuşulan dillerin atası olan Hint-Avrupa dilini ortaya çıkardı.
Daly, şunları söyledi: “En çarpıcı keşiflerimizden biri, Bronz Çağı’nda Avrasya steplerinden Avrupa’ya tarih öncesi büyük bir koyun göçünün yaşanmış olmasıdır. Bu, aynı dönemdeki insan göçleri hakkında bildiklerimizle paralellik gösteriyor ve insanların yer değiştirirken sürülerini de beraberlerinde getirdiklerini gösteriyor.”
