SUDAN: KAN, VAHŞET VE BÖLÜNME

2023 yılından bu yana Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ile meşru hükümet güçleri arasında süren iç savaş giderek büyüyor. Son olarak HDK, Darfur bölgesindeki El Faşir kentini ele geçirdi. Kentte yaşanan insan hakları ihlalleri ve sivillere yönelik katliamlar, uluslararası kamuoyunun tepkisini çekti.

“HDK, doğuya ilerleyeceğini duyurarak halkı tehdit ediyor”

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. İbrahim Nassir, son durumu değerlendirirken HDK’nin Sudan halkına korku saldığını belirtti:

“Hızlı Destek Kuvvetleri’nin mensupları, medyaya servis ettikleri açıklamalarda ‘Sudan’a kadar ilerleyeceğiz’ diyerek vatandaşları evlerini terk etmeye zorluyor. Girdikleri şehirlerde etnik temizlik yapıyor, kendi halkını katlediyorlar.”

“Asıl mesele iç güçler değil, dış aktörlerin çıkar mücadelesi”

Dr. Nassir’e göre Sudan’daki savaşın temel nedeni, ülke içindeki anlaşmazlıklardan çok dış güçlerin Sudan üzerindeki çıkar çatışmaları:

“Bu savaşın ana sebebi dışarıdaki güçlerin Sudan’ı dizayn etme planlarıdır. Sudan’ın altın rezervlerini, verimli tarım arazilerini ve stratejik konumunu kontrol etmek isteyen ülkeler, içerideki grupları kendi çıkarları doğrultusunda yönlendiriyor.”

Birleşik Arap Emirlikleri’nin hedefi: Sudan’ın altını

Nassir, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Sudan’daki en önemli hedefinin altın kaynaklarını ele geçirmek olduğunu belirtiyor:

“BAE’nin kendi topraklarında neredeyse hiç altın rezervi yok. Ancak Sudan’daki altının yaklaşık %80’i BAE’ye gidiyor. Altın sevkiyatı Mısır, Etiyopya ve Güney Sudan üzerinden yürütülüyor.”

Silah sevkiyatının rotası: Somali’den Darfur’a

Uzman Nassir, BAE’nin Sudan’daki Hızlı Destek Kuvvetleri’ne dolaylı yollardan silah desteği sağladığını da açıkladı:

“BAE’nin silah sevkiyatları önce Somali’nin Putland Eyaleti’ne geliyor. Buradan kara yoluyla Etiyopya, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad üzerinden Darfur’a ulaştırılıyor. Çad ve Libya sınırındaki bu hat, HDK’nin ana tedarik güzergahını oluşturuyor.”

Ayrıca Somali’deki Butland yönetiminin, BAE’nin desteğini alan bir müttefik olduğuna dikkat çekti:

“Somali’deki Putland lideri, BAE’nin Himetti’ye (HDK liderine) benzer şekilde destek verdiği bir figür. Bu eyalet, bölgedeki silah sevkiyatının merkez üssü haline geldi.”

“Sudan’daki savaş, bölgesel güç mücadelesinin bir parçası”

Nassir’e göre Sudan’daki çatışma sadece yerel bir iktidar savaşı değil; Libya, Mısır, Orta Afrika ve Kızıldeniz hattını kapsayan geniş bir jeopolitik projenin parçası:

“Afrika’nın kuzey ve doğusundaki stratejik hat; Libya’nın doğusu, Mısır’ın batısı ve Darfur üzerinden Orta Afrika Cumhuriyeti’ne kadar uzanıyor. Bu hattı kontrol etmek isteyen dış güçler, Sudan’daki çatışmayı kendi çıkarlarına göre yönlendiriyor.”

“Türkiye’nin bölgesel politikaları da etkilenebilir”

Sudan’daki güç dengelerinin değişmesinin Türkiye’nin Kızıldeniz ve Doğu Akdeniz stratejisini de etkileyebileceğini vurgulayan Nassir:

“Eğer Hızlı Destek Kuvvetleri lehine bir değişim yaşanırsa, bu durum Türkiye’nin Doğu Afrika ve Kuzey Afrika’daki etkisini zayıflatabilir. Sudan’daki gelişmeler Türkiye’nin hem Kızıldeniz’deki güvenlik politikalarını hem de Libya’daki müttefikleriyle ilişkilerini doğrudan etkiler.”