Ukrayna barış planı Cenevre’de masaya yatırıldı: Trump’tan Zelenski’ye eleştiri

İsviçre’nin Cenevre kentinde ABD, Ukrayna ve Avrupalı heyetler arasında ABD’nin sunduğu 28 maddelik barış planına ilişkin görüşmeler devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump Ukrayna’yı eleştirdi. 

Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Rusya-Ukrayna Savaşı’nın şiddetli ve korkunç olarak nitelendirerek, “ABD ile Ukrayna’nın güçlü ve uygun liderliği olsaydı, bu savaş asla gerçekleşmeyecekti.” dedi.

“PUTİN ASLA SALDIRMAZDI”
 

Savaşın eski Başkan Joe Biden döneminde başladığını ve giderek daha da kötüleştiğini ifade eden Trump, kendisi görevde olsaydı söz konusu savaşın gerçekleşmeyeceğini öne sürdü. 

Trump, “2020 başkanlık seçimi, radikal sol demokratların tek becerdiği şey olan hile ve hırsızlıkla sonuçlanmasaydı Ukrayna-Rusya Savaşı olmazdı. Çünkü benim ilk görev dönemimde böyle bir şeyden söz bile edilmiyordu. Putin asla saldırmazdı.” dedi.

Asla başlamaması gereken bir savaşın kendisine miras kaldığını aktaran Trump, “Ukrayna liderliği çabalarımıza hiçbir şekilde minnet göstermedi ve Avrupa Rusya’dan petrol almaya devam ediyor.” dedi.
 

ABD’nin NATO aracılığıyla Ukrayna’ya silah sattığını ifade eden Trump, Biden’ın Ukrayna’ya her şeyi ücretsiz verdiğini hatırlattı.

BARIŞ PLANI CENEVRE’DE MASAYA YATIRILDI

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Ukrayna ve Avrupa’dan yetkililer, Başkan Donald Trump yönetiminin Ukrayna’daki savaşı sonlandırmayı hedefleyen barış planı taslağını müzakere etmek üzere bugün Cenevre’de bir araya geldi. 

Süreç, Trump’ın cuma günü Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin 28 maddelik planı imzalaması için perşembe gününe kadar süresi olduğunu açıklamasıyla hız kazandı.

Teklif, Ukrayna’nın topraklarından vazgeçmesini, ordusuna sınırlamalar getirilmesini kabul etmesini ve NATO’ya katılma hedefinden vazgeçmesini talep ediyor.

Planın duyurulmasından bu yana, hazırlanma sürecinde kimlerin yer aldığına dair ciddi bir kafa karışıklığı yaşanıyor.

Avrupalı müttefikler, kendilerine danışılmadığını ifade ediyor.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın müttefiklerinin plan üzerinde çalışmaya hazır olduğunu belirtti.

Tusk, “Ancak çalışmaya başlamadan önce, planın yazarının kim olduğunu ve nerede hazırlandığını kesin olarak bilmek iyi olurdu” diye ekledi.

ÜST DÜZEY YETKİLİLER CENEVRE’DE

Reuters’a konuşan ismi belirtilmeyen ABD’li bir yetkili, ABD’nin Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun bugün Cenevre’ye giderecek görüşmelere katıldığını teyit etti.

Amerikalı yetkili, “Nihai ayrıntıları netleştirmeyi ve Ukrayna için avantajlı bir anlaşma taslağı hazırlamayı umuyoruz.” dedi.

Bununla birlikte yetkili, henüz hiçbir şeyin kesinleşmediğini de açıkça belirtti ve Trump ile Zelenskiy’e atıfta bulunarak, “İki lider bir araya gelene kadar hiçbir konuda anlaşmaya varılmayacak” diye konuştu.

Başkan Trump, Rubio’nun Cenevre’ye hareketinden önce mevcut teklifin nihai teklifi olmak zorunda olmadığını söylemişti.

Bir başka Amerikalı yetkili ise Cenevre’deki asıl görüşmeler başlamadan önce koordinasyon toplantıları planlandığını bildirdi.

Yetkili, Amerikalı ve Ukraynalı yetkililer arasında çeşitli formatlarda tam gün sürecek görüşmelerin planlandığını da sözlerine ekledi.

Adının açıklanmaması koşuluyla konuşan bu yetkili, Cenevre buluşması öncesinde ABD’li ve Ukraynalı yetkililer arasında yapılan müzakerelerin olumlu ve yapıcı geçtiğini de ifade etti.

UKRAYNA İÇİN KRİTİK AN

Taslak plan, Ukrayna için oldukça tehlikeli bir dönemde gündeme geldi. Plan, Rusya’nın temel taleplerinin pek çoğunu içerirken, Ukrayna’ya yalnızca muğlak “sağlam güvenlik garantileri” vaat ediyor.

Savaş cephesinde ise Rusya, doğu ve güney hattında ilerleme kaydediyor. Batılı ve Ukraynalı yetkililere göre bu ilerleme yavaş olsa da Rusya ordusu için son derece yüksek can kaybına mal oluyor.

Rusya kuvvetleri, kilit önemdeki ulaşım merkezi Pokrovsk’u kısmen ele geçirmiş durumda ve Ukraynalı komutanlar, küçük ama ısrarlı ilerlemelerin tamamını durduracak yeterli askere sahip olmadıklarını söylüyor.

Aynı zamanda, Ukrayna’nın elektrik ve doğalgaz tesisleri, Rusya’nın insansız hava aracı ve füze saldırılarıyla ağır hasar aldı.

Bütün bunların yanı sıra, Devlet Başkanı Zelenskiy de bazı bakanlarının ve yakın çevresindeki isimlerin karıştığı büyük bir yolsuzluk skandalının patlak vermesinin ardından ülke içinde baskıyla karşı karşıya.

Sadece birkaç hafta önce Kiev daha iyimser bir havadaydı. ABD, savaşın ana para kaynağı olan Rusya’nın petrol sektörüne yönelik yaptırımları sıkılaştırmış, Ukrayna’nın kendi uzun menzilli insansız hava aracı ve füze saldırıları da bu sanayiye ciddi ölçüde zarar vermişti.

AVRUPALILAR KENDİ TASLAKLARINI HAZIRLIYOR

Bu sabah, görüşmelerin başlamak üzere olduğu Cenevre’de diplomatik araç konvoylarının hareket hâlinde olduğu görüldü.

ABD Kara Kuvvetleri Komutanı Daniel Driscoll da müzakereler için Cenevre’deydi. Ukrayna heyetine ise Devlet Başkanı Zelenski’nin yardımcısı Andriy Yermak liderlik ediyor.

Yermak, heyetinin İngiltere, Fransa ve Almanya’nın ulusal güvenlik danışmanlarıyla görüştüğünü ve bir sonraki toplantılarının ABD ile olacağını bildirdi.

Yermak, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Ukrayna için sürdürülebilir ve adil bir barışa ulaşmak amacıyla birlikte çalışmaya devam ediyoruz” diye yazdı.

Kanada Başbakanı Mark Carney de dün ilerleyen saatlerde barış planını görüşmek üzere Zelenski ile konuşacağını duyurdu.

Dün Avrupalı ve diğer Batılı liderler, ABD’nin barış planının Rusya’nın temel taleplerini onaylasa da savaşın sona erdirilmesi için bir müzakere zemini oluşturabileceğini söyledi.

Liderler, Trump’ın perşembe günkü son tarihinden önce Kiev için daha iyi bir anlaşma sağlamaya çalışırken planın “ek çalışma” gerektirdiğini vurguladı.

Almanya hükümetinden bir kaynak, ABD’nin teklifine dayanan bir Avrupa barış planı taslağının halihazırda hem Ukrayna hem de ABD hükümetlerine gönderildiğini açıkladı.

Görüşmeler başlamadan önce Devlet Başkanı Zelenski, Ukrayna’nın bu planı nasıl ele alacağına bağlı olarak onurunu ve özgürlüğünü ya da Washington’un desteğini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise planı, ihtilafın çözümü için bir temel olarak nitelendirdi.

Bununla birlikte Moskova’nın, plandaki bazı tekliflere, özellikle de kuvvetlerinin ele geçirdiği bazı bölgelerden geri çekilmesini gerektirecek kısma itiraz etmesi muhtemel görünüyor.